W roku wielkiego jubileuszu 100. rocznicy Odzyskania przez Polskę Niepodległości oddajemy hołd tym, którzy walczyli o naszą wolność. Z tej okazji 30 września w Augustowie odbyła się uroczystość odsłonięcia pamiątkowego obelisku poświęconego płk. dypl. Edwardowi Maliszewskiemu.
Obchody rozpoczęły się w południe Mszą Świętą koncelebrowaną pod przewodnictwem ks. dziekana Wojciecha Jabłońskiego w intencji Ojczyzny i płk. dypl. Edwarda Maliszewskiego w bazylice pw. Najświętszego Serca Jezusowego. W nabożeństwie uczestniczyła kompania honorowa 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej, przedstawiciele wojska, władz rządowych i samorządowych oraz poczty sztandarowe, na czele ze sztandarem Batalionu Czołgów Ułanów Krechowieckich, ufundowanym i przekazanym przez społeczność Powiatu Augustowskiego. W uroczystości udział wzięła także młodzież ze Stowarzyszenia Polskiej Organizacji Wojskowej, dowodzona przez płk. Piotra Augustynowicza – Komendanta Głównego Polskiej Organizacji Wojskowej.
Następnie uczestnicy obchodów przemaszerowali na skrzyżowanie ul. Wojska Polskiego i ul. Mickiewicza, gdzie odbyło się uroczyste odsłonięcie i poświęcenie tablicy upamiętniającej płk. dypl. Edwarda Maliszewskiego. Po odtworzeniu hymnu państwowego i powitaniu gości głos zabrał Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski.
– Edward Maliszewski urodził się w Augustowie 9 października 1894 r. Tu kształcił się, a po złożeniu egzaminu dojrzałości wyjechał do Wilna, gdzie jako prymus ukończył Wileńską Szkołę Junkrów. W 1914 r. został awansowany do stopnia podporucznika i wyruszył na front. Mimo, że dowodził rosyjskim pododdziałem, wśród żołnierzy polskich prowadził akcję patriotyczną. Został za to uwięziony i skazany na karę śmierci. Zdołał jednak uciec i wstąpił do I Korpusu Polskiego. Po jego rozwiązaniu, w czerwcu 1918 r. przybył do Augustowa i tu włączył się w nurt patriotyczny. Dowodził oddziałem partyzanckim lokalnej komendy Polskiej Organizacji Wojskowej, a kiedy w listopadzie 1918 r., rozpoczęło się rozbrajanie Niemców, wyjechał do Warszawy i tam brał udział w tworzeniu niepodległej Ojczyzny. Ponieważ był fachowcem wyjątkowej klasy, został skierowany do szkolnictwa. Ukończył elitarną francuską szkołę artyleryjską w Metz, a potem Wyższą Szkołę Wojenną. Był dowódcą 15 Dywizjonu, a potem Zastępcą Dowódcy 12 Pułku Artylerii Polowej, wreszcie jako Szef Sztabu 11 Karpackiej Dywizji Piechoty uzyskał bardzo wysokie noty i został skierowany do Centrum Wyszkolenia Piechoty, gdzie kierował Katedrą Taktyki Artylerii. Po przegranej wojnie w 1939 r., przedostał się do Francji, gdzie gen. Sikorski powierzył mu dowodzenie elitarnym 202 Modlińskim Pułkiem Artylerii Ciężkiej. W kampanii 1940 r. jego Pułk zachował gotowość bojową, a potem przeszedł cały szlak bojowy, nie poddając się Niemcom i przechodząc do Szwajcarii, gdzie został internowany. Stamtąd uciekł do Wielkiej Brytanii, gdzie został włączony w nurt działań specjalnych. Był oficerem 6 Oddziału Sztabu Naczelnego Wodza, a gdy rząd Premiera Mikołajczyka otrzymał amerykańską dotację na działalność niepodległościową, dotację niejawną, wszedł w skład komitetu 5 Starszych Oficerów zarządzających tymi funduszami. Świadczy to najlepiej o tym, jak wielkim zaufaniem był darzony na obczyźnie. Po powrocie do kraju został przez Urząd Bezpieczeństwa aresztowany i postawiony przed sądem, a następnie bezpodstawnie skazany. Karę więzienia odbywał w najcięższych więzieniach – we Wronkach i w Potulicach. Gdy ciężko zachorował, został zwolniony. Niestety nie cieszył się długo wolnością, zmarł 29 lipca 1957 r. Był człowiekiem wyjątkowym, doskonałym oficerem i artylerzystą, ale przede wszystkim – prawym Polakiem. Cześć Jego pamięci! – powiedział starosta Szlaszyński.
Uroczystego odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonali: Jarosław Szlaszyński – Starosta Augustowski, płk Norbert Iwanowski – Dowódca 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego, mjr Michał Jabłoński – Zastępca Dowódcy 2 Dywizjonu Artylerii Samobieżnej im płk. E. Maliszewskiego oraz Witold Agaciak – prawnuk siostry płk. Maliszewskiego.
Po modlitwie, ks. kanonik W. Jabłoński poświęcił tablicę pamiątkową, a przedstawiciele władz Powiatu: Andrzej Sobolewski – Przewodniczący Rady Powiatu, Katarzyna Beata Sturgulewska – Wicestarosta Augustowski i Andrzej Zarzecki – Członek Zarządu, zapalili znicz.
Następnie wręczone zostały medale „Pro Patria”, przyznane za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny. Medale wręczyła Magdalena Sawka – reprezentująca Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Odznaczony został Batalion Czołgów Ułanów Krechowieckich 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej, kpt. Tomasz Dadura, kpt. Cezary Michał Kasprzak, kpt. Michał Stankiewicz, kpt. Maciej Sulewski i Adam Sujecki. Medal przyznany Batalionowi odebrał jego Dowódca – płk. Adam Fuk.
W związku z objęciem uroczystości Patronatem Narodowym, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda, na ręce Starosty, skierował specjalny prezydencki dyplom, w uznaniu dla starań władz i mieszkańców Powiatu Augustowskiego o godne upamiętnienie bohaterów narodowych. Został on odczytany przez Małgorzatę Mikos – Sekretarza Powiatu. List do uczestników obchodów skierował także Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, który odczytała Magdalena Sawka.
Następnie głos zabrał płk Wojciech Więcek – Dyrektor Biura Rektora Akademii Sztuki Wojennej oraz Bogdan Dyjuk – Członek Zarządu Województwa Podlaskiego, które wsparło finansowo organizację uroczystości.
Po modlitwie za płk. E. Maliszewskiego, polskich artylerzystów i żołnierzy poległych w walkach o niepodległość naszej Ojczyzny, odczytany został apel pamięci i oddana została salwa honorowa.
Kolejnym punktem uroczystości było złożenie kwiatów pod nowo odsłoniętą tablicą. Wiązanki złożyli przedstawiciele władz wojskowych i samorządowych: Zarząd Powiatu w Augustowie, przedstawiciele Armii Amerykańskiej – mjr James Saunders i srż. sztab. William Fuerbringer, Wojciech Walulik – Burmistrz Augustowa, reprezentacja 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej oraz 11 Mazurskiego Pułku Artylerii, Magdalena Sawka z Urzędu Do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także delegacja Samorządu Województwa Podlaskiego.
Na zakończenie, ku chwale płk. E. Maliszewskiego i Polskich Artylerzystów, Łomżyńsko-Drohickie Bractwo Kurkowe oddało salwę z armaty.
Red.
